ONDERZOEK LOGO'S
POLITIEKE PARTIJEN

ONDERZOEK LOGO’S

POLITIEKE PARTIJEN

Logo-analyse: logo's van politieke partijen door de jaren heen

Nog even en het is weer zover: de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 komen eraan. De flyers worden gedrukt en partijen bekennen weer duidelijk kleur. De aanloop naar de verkiezingen gaat meestal gepaard met (subtiele) veranderingen in de huisstijl, waaronder aanpassingen aan het partijlogo. Welke partijen wijzigen het vaakst hun partijlogo? En leiden wijzigingen tot verkiezingswinst, of zijn aanpassingen juist het gevolg van een slechte verkiezingsuitslag?

FLYERALARM analyseerde de partijlogo’s van alle huidige zittende partijen van 1946 tot de aankomende verkiezingen op basis enkele factoren om bovenstaande vraagstukken te analyseren.

Verkiezingsuitslagen en het partijlogo

Uit de analyse blijkt dat een grote verkiezingswinst, van meer dan 20% meer stemmen ten opzichte van de vorige verkiezingen, in bijna 6 op de tien de gevallen vooraf werd gegaan door een kleine of grote logowijziging. Bij verkiezingswinsten van meer dan 50% voerde zelfs 63% van de partijen enige vorm van logoverandering door, bij een stijging van meer dan 100% is dit percentage zelfs 66%.

Voorafgaand aan een verkiezingsnederlaag werd juist relatief weinig veranderd. Bij ruim 82% van de verkiezingsuitslagen met een verlies van 25% of meer, was het logo ongewijzigd of slechts beperkt gewijzigd. Een verlies van meer dan 50% van de stemmen ging zelfs nooit samen met een grote wijziging in het logo vooraf aan de verkiezing, achteraf werd het logo 3 van de 4 keer gewijzigd.

Logowijziging vooraf	Overall	Meer dan 50% winst	Meer dan 25% verlies
Geen wijziging	48%	37%	53%
Kleine wijiziging	17%	21%	29%
Grote wijziging	35%	42%	18%

Een pakkend, recent voorbeeld is de PvdA. Na het historische verlies in 2017 is het logo gewijzigd. Het lettertype van het logo voor de komende verkiezingen vertoont bovendien veel overeenkomsten met de stijl uit de succesvolle jaren ‘70. Helpt dit de PvdA om weer richting de 53 zetels van destijds te klimmen?

Verschillen tussen progressieve en conservatieve partijen

Het is duidelijk dat progressieve partijen voor meer verandering staan dan conservatieve partijen. Dit is ook duidelijk terug te zien in het aantal logo wijzigingen.

Progressieve partijen veranderen met een gemiddelde van vaker hun partijlogo dan de conservatieve partijen. De partij die relatief gezien het vaakst hun logo wijzigt is de PvdA. Ook de SP en PvdD scoren hoog qua aantal logo’s door de jaren heen.

Veranderingen van partijlogo worden door conservatieve kiezers klaarblijkelijk ook minder gewaardeerd. Het logo van de Partij van de Vrijheid (PVV) is sinds de oprichting in 2006 het minst ingrijpend veranderd. Ook bij de CDA is het partijlogo door de jaren heen nauwelijks gewijzigd. Opvallend is dat het CDA in de recente jaren hun logo wél enkele keren heeft aangepast, tijdens een periode van relatief magere verkiezingsresultaten.

Jaren met de meeste logowijzigingen

Het verkiezingsjaar met gemiddeld de meeste wijzigingen in de partijlogo’s was 1963. De aanloop naar deze verkiezing ging samen met de introductie van televisie. Voor het eerst speelde dit medium een belangrijke rol in de campagne. Zo werden de eerste televisiedebatten georganiseerd in aanloop naar deze Tweede Kamer Verkiezing.

1972 was als het gaat om aanpassingen aan de partijlogo’s ook een bijzonder jaar. Gevestigde partijen verloren tijdens deze verkiezingen, maar de vleugelpartijen aan de linker- en de rechterkant boekte aanzienlijke winsten. ‘Polarisatie’ was het kenmerkende woord voor de verkiezingscampagne met opvallend veel zetels voor Politieke Partij Radikalen (PPR) en Democratisch Socialisten ’70 (DS ’70).

Ook het jaar 1994 scoort hoog. Deze verkiezingen gingen gepaard met een ongekend verlies van de zittende regeringspartijen CDA en PvdA. Ook deze kabinetsformatie was opzienbarend want voor het eerst sinds 1918 kwam er een regering tot stand zonder deelname van de confessionele partijen: de zogeheten ‘paarse coalitie’.

Onderzoeksmethode

Op deze pagina leest u een analyse van alle partijlogo’s van politieke partijen van 1946 tot en met 2021. Op basis hiervan is een indicatie opgesteld van de mate van verandering van een logo, ten opzichte van het logo dat tijdens de vorige verkiezingen werd gehanteerd.

Is een ander font(gewicht) gebruikt, zijn er duidelijke verschillen in het gebruik van spatiëring, is er een wijziging of toevoeging van het beeldmerk of is er sprake van een algehele stijlverandering van het logo? Het kleurgebruik is in mindere mate meegenomen in deze analyse, vanwege het ontbreken van betrouwbare (officiële) kleurinformatie van logo’s uit het begin van de analyseperiode.

Het jaar 2003 is buiten beschouwing gelaten, omdat deze verkiezingen dusdanig kort volgden op de verkiezingen van 2002 (8 maanden), dat er weinig tijd was voor grootschalige stijlwijzigingen. Opvallend is dat een groot deel van de logo’s geïntroduceerd worden bij andere verkiezingen, zoals de Europese- of Provinciale verkiezingen.